29 de dec. de 2016

Cervantes e o Quixote: autor e personaxe reflectidos na filatelia española

En 1905 emitíanse os primeiros selos conmemorativos da historia da filatelia española. Dez efectos postais de diferentes valores, que tiveron como motivo conmemorar o terceiro centenario da publicación da primeira parte do Quixote.
Estes dez selos impresos en tipografía e gravados polo recoñecido pintor e gravador Bartolomeu Maura Montaner aludían a representativas escenas de ambas as partes da novela. 

En 1916, coincidindo co III centenario do falecemento de Cervantes, fíxose unha emisión privada de selos de franquía postal para o Congreso dos Deputados e o Senado. Estes selos carecen de valor facial e foron impresos en Bradbury, Wilkinson & Co. de Londres. Representan as fachadas do Congreso dos Deputados e da Biblioteca Nacional, o monumento a Cervantes , sito na Praza das Cortes de Madrid, e o seu suposto retrato atribuído a Juan de Jaúregui, que se conserva na Real Academia Española. 
A partir deste momento, a conmemoración de efemérides cervantinas estivo presente na filatelia española, como os tres selos que se dedicaron en 1947 ao IV centenario do nacemento do ilustre alcalaíno ¿?
Impresos en calcografía, representan a Don Quixote, salvo o de taxa aérea que se basea nun debuxo de Gustavo Doré, gravado por José López Sánchez Toda, un dos máis grandes artistas de Fabríca Nacional de Moeda e Timbre, e que representa o voo de Clavileño con don Quixote e Sancho sobre o seu leñoso lombo.  Non queremos esquecer tampouco a emisión de selos para a  Correspondencia Epistolar Escolar. Puxéronse en circulación dúas mini pregos con doce selos cada un, nos que o motivo principal eran pasaxes gráficas da obra cervantina. Esta emisión de 1998 debeuse á man de Antonio Mingote, que foi nomeado ese ano polo seu labor de colaboración con Correos, Carteiro Honorario de España. Existen un total de cincuenta e catro selos coa imaxe do enxeñoso fidalgo ou do seu proxenitor. Termino con dous mag-níficos selos que se emitiron a principios deste ano; os premiados no concurso Disello, que desde 2015 puxo en funcionamento Correos para fomentar a iniciativa artística. Poñen, polo momento, punto final á celebración do IV centenario da morte de Miguel de Cervantes Saavedra e do seu protagonismo na iconografía filatélica.

EFEMÉRIDES. VII Centenario da morte de Ramón LLull


"Ramón Llull foi un filósofo, poeta, místico, teólogo e misioneiro que naceu en Mallorca en 1232 e do que en 2015 se cumpriron 700 anos da súa morte. É considerado como un dos creadores do catalán literario. Ademais, atribúeselle a invención da "rosa dos ventos", baseada na descrición que fai Plinio o Vello na súa Historia Naturalis, e tamén do "nocturlabio", instrumento usado para determinar o tempo en función da posición dunha estrela concreta no ceo nocturno.


Coñecido entre outros sobrenomes por Doutor Iluminatus (doutor iluminado), foi unha das figuras máis avanzadas do seu tempo, sobre todo en teoloxía, literatura e espiritualidade.
Ramón Llull ingresou na corte do rei de Aragón como paxe dun dos seus fillos, o futuro Xaime II de Mallorca, pero axiña descubriron a súa gran capacidade intelectual e converteuse no seu preceptor. Mentres durou a súa estancia na corte, seica levou unha vida algo desordenada, ata que anos máis tarde sufriu unha auténtica transformación. Como el mesmo describe, tivo unha serie de visións de Cristo crucificado durante cinco noites seguidas, experiencia que o levou a abandonar a súa vida anterior, mesmo á súa muller e fillos, e dedicarse a predicar a palabra de Deus polo mundo.
Tras este periplo, retirouse a unha cova onde se entregou á meditación e á vida contemplativa. Finalmente ingresou no mosteiro cisterciense de La Real, onde os monxes lle aprenderon latín, gramática e filosofía, tanto islámica coma católica. A partir de entón, desenvolveu a súa actividade literaria.

Deixou unha extensa e variada obra de moi alta calidade, escrita en lingua lemosina (termo utilizado no século XIV para referirse á lingua catalá), árabe e latín. Algunhas destas obras son: Libro del gentil y los tres sabios, Blanquerna, Vida coetánea ou a súa obra máis importante El árbol de la Ciencia.
O selo que se emite para conmemorar o VII centenario da súa morte recolle a imaxe da escultura de Ramón Llull situada na fachada da igrexa de San Miquel en Mallorca e, como fondo, a imaxe do seu Ars Brevis.

EFEMÉRIDES. ANIVERSARIO DO NACEMENTO DE ANTONIO DE ULLOA.


O 12 de xaneiro de 1716 naceu en Sevilla Antonio de Ulloa e da Torre-Giral. Fillo do economista Bernardo de Ulloa, ingresou como Garda Mariña á Armada Española en 1733. Dous anos máis tarde entrou a formar parte, xunto co tamén español Jorge Juan, na primeira gran expedición multinacional, europea e científica rexistrada na historia: a Misión Geodésica Francesa, organizada pola Academia Francesa de Ciencias. A misión consistía en chegar ata o que hoxe é Ecuador e determinar a esfericidad da Terra.


Ulloa permaneceu oito anos alí, durante os cales, xunto a Jorge Juan, descobre o platino.
Ata entón este mineral considerouse unha impureza que aparecía xunto ao ouro. Antonio de Ulloa foi o primeiro en facer unha descrición científica deste metal precioso. O platino foi levado por primeira vez a España en 1735.
Na viaxe de retorno, Ulloa, foi capturado polos ingleses e mentres estivo prisioneiro en Londres, foi presentado a Martin Folkes, presidente da Royal Society, quen lle nomeou membro do corpo.
Regresou a Madrid en 1746 xa con Fernando VI como rei. Foi ascendido a capitán de navío, co encargo de percorrer o continente europeo para tomar coñecemento dos últimos avances científicos. Fundou o primeiro museo de historia natural  no mundo, o actual Museo de Ciencias Naturais; tamén, foi o creador do Observatorio Astronómico de Cádiz e do primeiro laboratorio de metalurgia de España.
Volveu a América como gobernador de Huancavelica, unha rexión de Perú e tamén, encargouse das minas de mercurio da zona. Tras unha estancia en Cuba foi designado primeiro gobernador español en Luisiana. Regresou a España, onde alcanzou o grao de tenente xeral en 1779 e foi director da Armada Española, cargo que ocuparía ata a súa morte en 1795.
O selo que conmemora os trescentos anos do seu nacemento, recolle un retrato de Antonio de Ulloa, pintado en óleo por Andrés Cortés e Aguilar, xunto cun navío e a rosa dos ventos.

EFEMÉRIDES. Antonio Buero Vallejo

"O 29 de setembro de 1916, nacía en Guadalaxara o dramaturgo Antonio Buero Vallejo. Por tanto, neste ano 2016, cúmprense cen anos do seu nacemento e Correos emite un selo para conmemorar esta insigne data.
Desde moi novo sentiu atraído polas artes, sobre todo a pintura, pero finalmente foi o teatro esa arte que fixo seu e que tantos éxitos outorgoulle.
Estudou na Escola de Belas Artes de San Fernando antes de pasar uns anos en prisión tras a Guerra Civil.

En 1947 foi indultado e un ano despois presentou "En la  ardiente escuridad" e e "Historia de una  escalera" ao Premio Lope de Veiga do Concello de Madrid. Historia dunha escaleira obtivo o premio e foi estreada o 14 de outubro daquel mesmo ano con gran éxito. Desde entón a súa produción literaria foi moi fecunda e os seus textos empezaron a ser traducidos e representados no estranxeiro como no Teatro Abreu de Cidade de México.

Pero pronto chegou a censura e moitas das súas obras non puideron estrearse ata ben entrados os anos sesenta, como foi o caso do "El tragaluz"  que se representou con gran aceptación do público e da crítica.
Buero Vallejo recibiu numerosos galardóns como o Premio Nacional de Teatro que obtivo en catro ocasións: en 1956 por "Hoy es  fiesta", en 1957 polas cartas boca abaixo, en 1958 por Un soñador para un pobo e en 1980 por toda a súa obra. Tamén, en 1986, o escritor conseguiu o Premio Miguel de Cervantes e dez anos despois, o Premio Nacional das Letras Españolas.
Durante toda a súa vida impartiu numerosas conferencias por todo o mundo e foi membro da Hispanic Society of America. Membro da Real Academia da Lingua desde 1972, ocupaba a cadeira de brazos X. O selo que se emitiu está protagonizado por un retrato do escritor de mirada penetrante, e, ao fondo, a fachada do teatro de Guadalaxara que leva o seu nome" . Tradución ó galego dende Correos.es
                                                                                               

Obras na Escola, incluída a Biblioteca

 Durante todo o primeiro trimestre tivemos obras por toda a escola, cambiaron as ventás, as claraboias, as luces. Non sei como se fixo durante o horario lectivo porque o ruído foi abondo e menos mal que non veu un outono frío porque a ventilación foi continua por culpa de ter sempre as portas e ventás abertas. Como anécdota tivemos unha explosión que nos deu un bo susto a todos. Menos mal que non houbo incidencias persoais. En fin, para o segundo trimestre a escola volverá á normalidade. Esperemos non teñan que vir outra vez os bombeiros. Se queres ver algunhas fotos clica na imaxe.

27 de dec. de 2016

O Nadal

“Nós. Historias de Nadal” é un programa de humor, que ten como protagonistas a Marcos Pereiro e Xosé A. Touriñán, acompañados doutros actores para dar vida a catro sketchs en que repasan as tradicións das festas de Nadal. 

Arranca cunha discusión familiar sobre as celebracións propias destas datas para dar paso a unha viaxe pola historia, na que, en clave de humor, Pereiro e Touriñán amosan a idiosincrasia e costumes dos galegos en diferentes períodos, que analiza un profesor-erudito para chegar á conclusión de que pouco cambiaron as cousas. 

Este singular percorrido pola historia facémolo con dous traballadores da Idade de Bronce encargados da construcción dun dolmen, un lexionario e un habitante dun castro que son veciños e representan a modernidade e a tradición, os antigos construtores das catedrais, os campesiños e fidalgos que ocupaban as vilas galegas entre fins do século XVIII e comezos do XIX, e unha parella disposta a emigrar, xa na Época Contemporánea. 

Con estes personaxes, o programa viaxa a través da Prehistoria, o período coñecido como Romanización, a Idade Media, os anos de transición entre os século XVIII e XIX e os das grandes migracións do século XX. 

Os protagonistas das historias aproveitan, entre chiste e chiste, para introducir curiosidades sobre o Nadal. 

23 de dec. de 2016

A primeira enfermeira da Sanidade Pública - Isabel Zendal

"Cando o 30 de novembro de 1803, a corveta María Pita saía da Coruña rumbo a América, soamente unha muller ía entre a tripulación. A súa misión, coidar e protexer aos máis de vinte nenos, incluído o seu propio fillo, que formaban parte dunha expedición que cambiaría o rumbo da historia médica. Pero mentres os principais nomes dos responsables da coñecida como Real Expedición Filantrópica da Vacina pasaron á historia con nome e apelidos, tiveron que pasar décadas, séculos, para que se dilucidase a verdadeira identidade daquela valerosa muller sen cuxa incansable dedicación posiblemente non alcanzaría o éxito dita expedición.
Isabel Zendal Gómez, que así se chamaba, foi unha muller galega, de orixe moi humilde de quen se coñece moi poucos datos biográficos. Nacería en febreiro de 1773, filla de Jacobo Zendal e Ignacia Gómez. Tras ela virían polo menos tres fillos máis. Isabel creceu nun ambiente con grandes carencias, non en balde os seus pais eran pobres de solemnidade. Nos primeiros meses do novo século XIX, atópase a Isabel como Reitora da Inclusa da Coruña. Catro anos antes aparece unha fe de bautismo de Benito, o seu fillo, na Igrexa coruñesa de San Nicolás. 
Isabel traballou para converter a inclusa nun lugar acolledor e digno para os expósitos que alí vivían, ou sobrevivían. É posible que a súa boa fama como xestora do centro chegase a oídos do doutor Francisco Javier Balmis, un médico militar ao que se lle encomendou a dirección da Real Expedición Filantrópica da Vacina, impulsada grazas ao interese do propio rei Carlos IV. Balmis necesitaba que xunto ao equipo médico, viaxasen con el a América e as Filipinas, un grupo de nenos aos que se lles tería que ir inoculando o virus das vexigas para que o fluído chegase en óptimas condicións alén do mundo.  
Ademais dos dez nenos que se trouxo consigo desde Madrid para iniciar a devandita cadea, necesitaba outros tantos para continuar o proceso en alta mar. Consciente de que cos nenos tería que viaxar alguén que os vixiase e coidáseos para que o proxecto chegase, nunca mellor devandito, a bo porto, pronto se fixou naquela muller traballadora incansable que xa estaba afeita lidar con nenos aos que sabía coidar a nivel afectivo e físico. Así foi como Isabel Zendal uniríase á Real Expedición para estender a vacina das vexigas a todo o mundo coñecido de maneira altruísta para erradicar ou polo menos minimizar ao máximo, os efectos dun virus letal que xa se levou millóns de vidas en todo o planeta.  Despois de viaxar por infinidade de lugares do territorio da América española, e das Filipinas, Isabel Zendal non regresaría nunca máis a España. Os seus pasos pérdense en México, onde parece ser que se asentou o resto dos seus días xunto ao seu fillo Benito. 
A Organización Mundial da Saúde considerouna a mediados do século XX como a "Primeira enfermeira da historia en misión internacional".  Traducido ó galego de "Mujeres en la Historia" Ler máis no blog   "rochacarro   - No periódico  "El País"

2017 - Ano `Miguel Hernández´

A comisión de Cultura do Congreso aprobou o 21 de decembro deste ano 2016 , por unanimidade, a proposta de Compromís de declarar 2017 "Ano Miguel Hernández", con motivo do 75 aniversario da súa morte.

Ler máis

22 de dec. de 2016

Tarxetas gañadoras no concurso de NADAL 2016




Tarxetas gañadoras dos 3 ciclos para felicitar o Nadal.

Contos de Nadal - O Apalpador


Máis sobre o Apalpador

Recomendacións Lectoras Nadal 2016

  Xunto co tríptico que nos acompaña de imaxe, aquí temos algun has das novidades que  tiveron e están a ter éxito este ano:  "Harry Potter y el legado maldito", "O Poder de Amabel", "Un monstro vén a verme", O libro DVD "Canta connosco" do grupo pontevedrés "Migallas", e por último, para os máis curiosos  "A que altura está o ceo?" do noso científico galego "Jorge Mira" 

A canción do Pirata

Con diez cañones por banda,
viento en popa a toda vela,
no corta el mar, sino vuela,
un velero bergantín;
bajel pirata que llaman
por su bravura el Temido
en todo el mar conocido
del uno al otro confín.
La luna en el mar riela,

21 de dec. de 2016

Aves en Perigo de Extinción na Galiza -Adrián L. I. 5ºD

Aguia Real, Pita do Monte, Corvo Mariño Cristado, Mazarico Real, Arao dos Cons, Píllara Papuda, Sisón, Perdiz Charrela, Alcaraván, Avefría, Cerceta, Agachadiza Común, Choia Biquivermella, Pomba Brava.  Se queres saber algo máis destas aves clica na imaxe para ver o traballo  de   Adrián L. I. 5ºD

19 de dec. de 2016

Curiosa prohibición machista

Usuarios da Biblioteca Nacional de España. Catro mulleres, dúas sentadas e dúas de pé, e un home de pé consultan libros nunha sala rodeada de andeis cheos de libros, en primeiro plano dúas mesas ateigadas de libros. Autor: Videa. 

"As mulleres tiveron prohibida a entrada á Biblioteca Nacional de España ata 1837. Hoxe len máis que os homes. Segundo a última enquisa de hábitos de lectura en España publicada polo Ministerio de Educación e Cultura en 2015, as taxas de lectores son superiores nas mulleres, en termos anuais 66,5%, fronte ao 57,6% observado nos homes, diminúen coa idade e superan a media nos menores de 55 anos. Tamén son máis lectoras en formato dixital. Do mesmo xeito que o é para outras actividades culturais onde as taxas de asistencia a museos, arquivos teatro cinema, concertos e outros  espectáculos é superior entre as mulleres que entren os homes Tamén e segundo datos da mesma fonte, entre as mulleres é maior a afección pola escritura, 8,6% fronte ao 7% observado en homes, e pola lectura como antes mencionamos, (66,5% fronte ao 57,6%), con excepción da lectura profesional e a prensa, actividades ás que son máis asiduos os homes. Tocar un instrumento musical, facer fotografías ou vídeo son afeccións artísticas máis frecuentes entre os homes, que presentan así mesmo maiores taxas de asistencia anual a concertos de música actual e ao cinema. Se nos centramos no colectivo dos que fan teatro, baile ou danza, son máis altas as taxas observadas entre as mulleres, sendo tamén elas as máis asiduas a este tipo de espectáculos". Tradución deste artigo 

17 de dec. de 2016

Mercadillo Solidario





Este ano a Campaña de Recollida de Alimentos no Nadal foi organizada a través da Biblioteca Escolar facendo un "Mercadillo Solidario" de intercambio de libros por comida. Comezamos co excedente de libros da  colección 120 libros galegos que publicara a A Voz de Galicia, quedándonos cunha soa colección, En total son 250 libros os que estamos a expurgar.  Mandouse unha nota ás familias e xa son moitos os libros repartidos polas casas.

2 de dec. de 2016

1ª Saída do Proxecto Ríos





Esta foi a 1ª saída do noso Proxecto Ríos. Comezamos descubrindo os nomes das árbores que temos no cole. Cada alumno/a tivo que aprender o nome dunda delas. Se tiña folla collía unha para logo secar e ver se nos queda ben para facer o noso "1º Herbario  das follas das árbores do cole". Ó ser  decembro, o freixo e o magnolio xa non tiñan folla, por ser árbores de folla caduca. O liquidambar  estaba lucindo as súas cores de outono, axiña lle caerán todas, ata que volvan a brotar na primavera. Como curiosidade especial poidemos ver por 1ª vez o froito da "Aucuba" ou tamén chamado "Loureiro manchado", cos seus froitos  vermellos.  Xa temos 18 árbores localizadas. Aínda quedan unhas poucas. Ver plano de situación das árbores  - Xogar para aprender
Ver máis fotos